Deze week is het de week van de Europese duurzame energie (EUSEW). Dit is het grootste evenement gewijd aan hernieuwbare energie en energie-efficiëntie in Europa. Voor deze gelegenheid hebben we Boniface van WeSmart geïnterviewd, een bedrijf actief in energiegemeenschappen.
Greenbizz : Wat is een energiegemeenschap ?
Boniface : Een energiegemeenschap is een bundeling van middelen, om energie te kunnen delen tussen burgers, bedrijven en overheden. Deze actoren komen samen om de energie die lokaal geproduceerd wordt te produceren, te verbruiken, op te slaan, te verkopen en te delen. Ze kunnen ook andere activiteiten verrichten, zoals aggregatie en deelnemen aan diensten op het gebied van flexibiliteitslevering, oplaaddiensten voor elektrische voertuigen, diensten op het gebied van energie-efficiëntie, enz.
Een energiegemeenschap moet daarom worden gezien als een nieuw ecosysteem van lokale actoren die tot doel hebben lokale economische, ecologische en sociale voordelen te genereren.
G : Wat is het verband met duurzame energie en het efficiënt gebruik ervan?
B : Ons energiegemeenschapsproject is volledig geïntegreerd in het duurzame-energiemodel. Ons doel is het gebruik van lokale hulpbronnen te optimaliseren door afval tot een minimum te beperken en CO2-uitstoot te verminderen.
Wij willen het positieve milieueffect van het energieverbruik vergroten door meer en meer hernieuwbare energie en korte productieketen toe te passen. Ons doel is om de deelnemers van de energiegemeenschap aan te moedigen om hun verbruik te verminderen en zoveel mogelijk lokale hernieuwbare energie te verbruiken wanneer die beschikbaar is. Hierdoor worden verliezen (die gewoonlijk door fossiele energie worden gecompenseerd) en onderbrekingen van de elektriciteitsnetten beperkt.
G : Is WeSmart altijd al actief geweest in de energiegemeenschappen?
B : Niet helemaal. WeSmart bestaat sinds 2016 en startte met het ontwikkelen van een intelligent energiemonitoringplatform. We besloten ons toen te vestigen in de kantoren van Greenbizz, omdat zij dezelfde waarden als ons delen : groene en lokale energie voor iedereen.
In 2018, als gevolg op de eerste richtlijn van de Clean Energy Package, die het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen aanmoedigen, besloten we ons te richten op energiegemeenschappen.
In 2019 kwam de tweede richtlijn van de Clean Energy Package het concept van de energiegemeenschappen versterken. Die ging namelijk over gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit. Deze twee richtlijnen hebben ervoor gezorgd dat WeSmart nu diensten aanbiedt voor de oprichting en het beheer van energiegemeenschappen van A tot Z, samen met een monitoringplatform voor energiegemeenschappen.
In 2020 lanceerden we het proefproject Greenbizz.energy.
G : Waarom kozen jullie ervoor deze richting uit te gaan ?
B : De verschillende richtlijnen van de Clean Energy Package hebben de energiemarkt door elkaar geschud, en zo nieuwe concepten geïntroduceerd. Denk maar aan groene energie delen op lokaal niveau. Daarom wilden wij ons hierop concentreren om onze onderneming verder te ontwikkelen en de markt nieuwe oplossingen aan te bieden. Innoverende oplossingen zoeken om de uitdagingen van morgen aan te gaan, dat maakt echt deel uit van ons DNA.
G : Een paar maanden creëerden jullie het project Greenbizz.energy in Greenbizz zelf. Sindsdien genieten de bedrijven die in onze productie-ateliers gevestigd zijn van de elektriciteit die wordt geproduceerd dankzij de 1500 m² zonnepanelen op ons dak. Wat is er voor hen veranderd sinds WeSmart deze energiegemeenschap oprichtte?
B : De resultaten zijn positief op economisch, milieu- en sociaal vlak.
Op economisch vlak merken we op dat dat de energiefactuur met 10 tot 15% verlaagd is. Dit innoverende project maakt het mogelijk optimaal gebruik te maken van groene energie tegen een voordeligere prijs en zo de energieonzekerheid te bestrijden en het concurrentievermogen van de ondernemingen te verbeteren. Het is ook een garantie voor een stabiele prijs in de context van de snel stijgende energieprijzen.
Ook voor het milieu zijn er voordelen : 1,98 ton CO2-uitstoot minder per jaar. Bovendien beperkt het de mobilisatie van het netwerk en zorgt het voor een grotere verspreiding van de gedecentraliseerde productie.
Er is ook een positief effect op de consumptiegewoonten. Zo vertelde het bedrijf Snappies ons dat hun manier van consumeren veranderd is dankzij de energiegemeenschap.
Op sociaal vlak zijn er verschillende voordelen. De energiegemeenschap zorgt bijvoorbeeld voor een lokale sociale cohesie. Ook wordt er meer met elkaar uitgewisseld en creëert het banden tussen de deelnemers van de gemeenschap die elkaar ontmoeten.
G : Kan een energiegemeenschap overal worden opgezet? Zijn er belemmeringen of uitdagingen voor de uitvoering ervan?
B : Energiegemeenschappen kunnen overal worden opgericht. Toch is de ideale context een gebied met een mix van consumententypes. De ideale gemeenschap is er een die bedrijven, burgers en openbare gebouwen zoals scholen samenbrengt. De Tivoli-wijk met het bedrijvencentrum Greenbizz, de ecowijk Tivoli en de scholen van de stad Brussel is dus een perfecte locatie.
Een grote uitdaging is dat energiegemeenschappen nog vrij onbekend zijn bij een groot deel van de bevolking. Om hen te sensibiliseren moeten we dus dicht bij onze partners, gebruikers en gebruikers van het platform staan (end-users).
Verder is er ook het pedagogisch aspect. We willen burgers en bedrijven betrekken bij de energietransitie. Om de ecologische impact te verminderen, moeten we ons gedrag veranderen en hernieuwbare energie verbruiken wanneer die beschikbaar is. Het is echt een uitdaging omdat er veel werk moet worden verzet, wat veel inspanningen en middelen vergt, om dicht bij de burgers te kunnen staan.
Momenteel is de grootste belemmering het gebrek aan een structurele regelgeving. Vandaag de dag werken wij binnen een denigrerend kader voor innoverende projecten.
De politieke wil om energiegemeenschappen te bevorderen is er. Toch verlopen de werkzaamheden voor de omzetting van de Europese richtlijnen in regionale regelgeving traag. Dit blokkeert de uitvoering van verschillende mooie projecten die we al hebben geïdentificeerd.
G : Op welke manier gaan jullie hiermee om ?
B : Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ondersteunde ons via de Be-Circular-oproep, waarvoor we een prijs hebben gekregen. Dankzij deze oproep beschikken we over de nodige middelen en kunnen we dus op een serene manier te handelen. Voor andere projecten worden we gesteund door de Stad Brussel, om burgers te sensibiliseren bijvoorbeeld.
In afwachting van het structurele kader blijven wij relevante projecten prospecteren en identificeren. Dankzij de interdisciplinaire vaardigheden van ons team en onze proef- en onderzoeksprojecten versterken wij ons aanbod en onze instrumenten om klaar te zijn om een maximaal aantal projecten te begeleiden wanneer de markt opengaat. Vandaag hebben wij meer dan 50 projecten op het oog.
Ook volgen wij de omzettingswerkzaamheden op de voet en delen wij met veel plezier onze ervaring om deze vooruit te helpen.
G : Welke opportuniteiten zien jullie in de ontwikkeling van hernieuwbare energie in Brussel?
B: Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest steunt projecten voor hernieuwbare energie. Er is een duidelijke wens om burgers en bedrijven te ondersteunen in hun betrokkenheid bij de energietransitie en de circulaire economie, die een model voor de toekomst is. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft verschillende ambitieuze plannen in die richting. Parallel met de aanpassing van de bestaande steuninstrumenten (energiepremies, groene certificaten) wil de regering de collectieve productie van energie uit hernieuwbare bronnen bevorderen en ontwikkelen.
Het doel van het Brusselse Klimaatplan is de klimaatdoelstellingen voor 2030 te integreren; het eindverbruik van energie met 21% te verminderen, 1170 GWh energie uit hernieuwbare bronnen te produceren en de directe broeikasgasemissies met meer dan 40% te verminderen (ten opzichte van 2005), om in 2050 koolstofneutraliteit te benaderen.
Gemeenschappen voor hernieuwbare energie maken deel uit van de oplossingen om deze doelstellingen te bereiken.
G : Beschrijf in vijf woorden waarom WeSmart ervoor koos zich in Greenbizz te vestigen.
B : Wij herkennen ons in de waarden van Greenbizz, de incubator die de duurzame economie ondersteunt en startups en bedrijven de kans geeft hun projecten te ontwikkelen. Zij staan open voor innovatie en hebben de oprichting van ons eerste proefproject mogelijk gemaakt: Greenbizz.energy!
